Szybkość sedymentacji erytrocytów (ESR) – to szybkość z jaką krwinki czerwone sedymentują w ciągu jednej godziny. Jest to powszechny test hematologiczny i niespecyficzna miara stanu zapalnego. Aby przeprowadzić test, umieszcza się antykoagulant krwi w pionowej rurze, znanej jako rura Westergren, a następnie w mm/h mierzy się szybkość, z jaką opadają krwinki. Od czasu wprowadzenia automatycznych analizatorów w laboratorium klinicznym, to badanie jest wykonywane automatycznie.
Wielu chorych po 4 miesiącach w reumatoidalnym zapaleniu stawów notuje trwałą remisję po zastosowaniu protokołu DLS → czytaj więcej
ESR reguluje równowagę pomiędzy czynnikami pro-sedymentacji, głównie fibrynogenem. Gdy obecny jest proces zapalny, wysoka zawartość fibrynogenu we krwi powoduje, że erytrocyty przyczepiają się do siebie. Czerwone krwinki tworzą stosy, które osiadają szybciej ze względu na wzrost gęstości. Tworzenie takich stosów może występować w wyniku pewnych zaburzeń limfoproliferacyjnych, gdy jedna lub więcej immunoglobulin wydzielana jest w dużych ilościach. Może to być jednak normalne zjawisko u świń, koni i kotów.
ERS zwiększa się podczas stanu zapalnego, ciąży, niedokrwistości, chorób autoimmunologicznych (takich jak reumatoidalne zapalenie stawów i toczeń rumieniowaty), infekcji, chorób nerek i niektórych nowotworów, takich jak chłoniak i szpiczak mnogi. ERS zmniejsza się podczas czerwienicy, lepkości krwi, anemii sierpowatej, białaczki lub zastoinowej niewydolności serca. ERS jest nieco wyższy u kobiet.
Najnowsze badania dowodzą, iż L-formy bakterii są przyczyną choroby
Diagnoza
Czasami może być przydatna w diagnostyce pewnych chorób takich jak szpiczak mnogi, zespół bólu mięśniowego, różnych schorzeń autoimmunologicznych, choroba zapalna jelit czy przewlekła choroba nerek. W wielu takich przypadkach ERS może przekraczać 100 mm/h. Jest powszechnie stosowana w diagnostyce różnicowej dla choroby Kawasaki, może zostać zwiększona w pewnych przewlekłych, infekcyjnych warunkach, np. gruźlica i infekcyjne zapalenie wsierdzia. Jest również podwyższona w podostrym zapaleniu tarczycy.
Etapy OB
Są 3 etapy w OB
Etap 1 – pierwsze 10 minut
Etap 2 – etap sedymentacji lub rozstrzygania, 40 minut
Etap 3 – etap pakowania, sedymentacja zwalnia i następuje osiadanie w dolnej części rurki
Ciężkość choroby
Jest to element PCDAI , wskaźnik do oceny stopnia nasilenia choroby zapalnej jelit u dzieci.
Użyteczność kliniczna ERS ogranicza się do monitorowania odpowiedzi na leczenie w niektórych chorobach zapalnych takich jak zespół bólu wielomięśniowego, reumatoidalne zapalenie stawów. Może być również stosowany jako surowy środek reakcji w chorobie Hodgkina. Dodatkowo poziom ERS wykorzystywany jest do określenia jednego z kilku niekorzystnych czynników prognostycznych w inscenizacji chłoniaka Hodgkina.
Wartości normalne
Wartości normalne wynoszą – 3 mm u mężczyzn i 7 mm u kobiet, wykonane bez względu na wiek danej osoby. W 1967 roku stwierdzono, że wartość ESR zwykle rośnie z wiekiem i jest na ogół wyższa u kobiet. Wartości są zwiększone w stanach anemii oraz wśród czarnej populacji.
Wzór szeroko stosowanej zasady obliczania normalnych maksymalnych wartości ERS u dorosłych opracowany w 1983 roku.
Ta formuła nie jest już zapisana. Inne badania wykazały jedynie niewielką zależność od wieku.
U dzieci
Normalne wartości ERS zostały podane jako 1 do 2 mm/h przy urodzeniu, dochodząc do 4 mm po 8 dniach po porodzie, a następnie do 17 mm/h w 14 dniu.
Typowe zakresy: noworodek od 0 do 2 mm/h, okres dojrzewania – 3 do 13 mm/h, niektóre laboratoria ustaliły górny limit jako 20 mm/h.
Relacja z białkiem C-reaktywnym
Białko C-reaktywne jest białkiem ostrej fazy, produkowane w wątrobie podczas reakcji zapalnych. Ponieważ stężenie białka C-reaktywnego we krwi rośnie bardziej szybko po rozpoczęciu procesu zapalnego lub zakaźnego, OB często zastępowane jest pomiarem białka C-reaktywnego. Oba białka zostały uznane jako niezależnie związane z rozpoznaniem ostrego zapalenia zatok szczękowych. W niektórych przypadkach kombinacja tych dwóch środków może poprawić swoistość i wrażliwość diagnostyczną. Wiele badań wykorzystuje różnicowe wartości diagnostyczne OB i CRP w chorobie zapalnej, a zawarta ESR jest potencjalnym znaczącym biomarkerem do różnicowania choroby.